NFS (Network File System – Ağ Dosya Sistemi), ağ üzerinden dosya paylaşıma olanak sağlayan bir protokoldür. NFS ile bir makinede yer alan belirli bir dizin, ağ üzerinden diğer bilgisayarlara paylaştırılabilir. Her bilgisayarda aynı dosyalar bulunması yerine bunlar tek bir alanda toplanır, diğer bilgisayarlar da bu alanı ortaklaşa kullanır. Bu sayede çok fazla disk tasarrufu sağlanabilir. Paylaşılan dizin, sanki yerel makinenin bir diziniymiş gibi davranır. Kendi dizinini paylaştıran bilgisayara NFS Sunucusu, bu dizine erişim yapan bilgisayara da NFS İstemcisi adı verilir. NFS protokolü farklı işletim sistemleri ve ağ yapılarında çalışabilecek şekilde tasarlanmıştır. Örneğin Microsoft Windows 2008 R2 ve UNIX işletim sistemlerini çalıştıran bilgisayarlar arasında NFS protokolünü kullanarak dosya paylaşımları yapılabilir.
Windows Sunucusunu Unix Tabanlı NFS Paylaşımına Bağlamak
Bir NFS sunucusundaki bir paylaşım dizininin, Windows işletim sistemine sahip bir istemciye bağlanması için mount (bağla) komutu kullanılır. Bu komut yalnızca NFS istemcisi sunucuda yüklüyse kullanılabilir. Bilgisayarın Domain (Etki Alanı) yapısında olup olmaması NFS paylaşımına bağlanmayı etkilemez. Ayrıca mount komutunun parametreleri sayesinde NFS paylaşıma bağlanma seçenekleri belirlenebilir.
mount [ -o Seçenek ][{\\BilgisayarAdı_veya_IPadresi\Paylaşım_Alanı| [AygıtAdı| *]
Aşağıdaki seçenekler ve bağımsız değişkenler mount komutuyla kullanılabilir:
| Komut | Açıklaması
|
| -u: KullanıcıAdı | Paylaşıma bağlanmak için kullanılacak kullanıcı adını belirtir. Kullanıcı adı, önünde ters bir eğik çizgi (\) kullanılmamışsa, bir UNIX kullanıcı adı olarak nitelendirilir |
| -p: Parola | Paylaşıma bağlanmak için kullanılacak parola için parametredir. Yıldız işareti (*) kullanılırsa, erişim için parola istenir. |
| -o rsize= [arabellekboyutu] | Okuma arabelleğinin boyutunu kilobayt olarak ayarlar. 1, 2, 4, 8, 16 ve 32 değerleri kullanılabilir; varsayılan 32 KB'dır. |
| -o wsize=[arabellekboyutu] | Yazma arabelleğinin boyutunu kilobayt olarak ayarlar. 1, 2, 4, 8, 16 ve 32 değerleri kullanılabilir; varsayılan 32 KB'dir. |
| -o timeout=
[saniye] | Uzaktan yordam çağrısının (RPC) saniye olarak zaman aşımı değerini ayarlar. 0.8, 0.9 ve 1-60 aralığındaki herhangi bir tamsayı kullanılabilir; varsayılan 0.8'dir. |
-o retry=
[sayı] | Yazılım yoluyla bağlama işlemi için yeniden deneme sayısını ayarlar. 1-10 aralığındaki herhangi bir tamsayı kabul edilebilir; varsayılan 1'dir. |
-o mtype=
[soft | hard] | Paylaşıma bağlanma türünü ayarlar. |
| -o anon | Anonim kullanıcı olarak paylaşıma bağlanır. |
| -o nolock | Kilitlemeyi devre dışı bırakır. Varsayılan olarak enabled (erişilebilir) kullanılır. |
| -o fileaccess=mode | NFS paylaşımında oluşturulan yeni dosyaların varsayılan izin modunu belirtir. Üç basamaklı bir sayı olarak belirtilir. Burada o, g ve w sırasıyla dosya sahibine, gruba ve diğer kullanıcılara atanan erişim düzeyini gösterir. Rakamlar 0-7 aralığında olmalıdır ve anlamları şöyledir:
• 0: Erişim yok
• 1: x (yürütme erişimi)
• 2: w (yazma erişimi)
• 3: r (okuma erişimi)
• 4: xw (yazma ve yürütme erişimi)
• 5: rx (okuma ve yürütme erişimi)
• 6: rw (okuma ve yazma erişimi)
• 7: rwx (okuma, yazma ve yürütme erişim |
NFS Servisinin Yüklenmesi
- Windows start (başlat) düğmesinden Administrative Tools (Yönetici Araçları) menüsünden Server Manager (Servis Yöneticisi) seçeneği tıklanır.
- Sol kısımda yer alan Roles (Roller) kısmında sağ tıklanıp Add Roles (Roller Ekle) seçeneği tıklanır.
- Gelen ekranda Skip the Page by Default (Varsayılan Sayfayı Atla) kısmı işaretli olmayacak şekilde Next (İleri) düğmesi tıklanır.
- Rol seçme bölümünden File System (Dosya Sistemi) seçilir ve Next düğmesi tıklanır.
- Gelen ekranda Services for Network File System (Ağ Dosya Sistemi İçin Servisler) seçilir ve Next tıklanır.
- Gelen ekranda Install (Kur) düğmesi tıklanır.
- Son kısımda rol yüklendikten sonra Close (Kapat) tıklanır.
NFS Paylaşımın İzinlerinin Belirlenmesi
Windows İstemcisi paylaşımdaki dosyaların izinlerini değiştirilebilir. Paylaşımdaki dosyaların izinlerinin ayarlanması Unix tabanlı işletim sistemlerindeki izin yapısıyla aynıdır. İstemci tarafından oluşturulan dosyaların varsayılan izinlerinin ayarlanması aşağıdaki adımlarla gösterilmiştir.
- Start düğmesinden Administrative Tools menüsünden Service for Network File System (Ağ Dosya Sistemi İçin Servisler) seçilir.
- Client for NFS (NFS İstemcisi) kısmında sağ tıklayıp Properties (Özellikler) denir.
- İzin ayarlarının yanı sıra bu arayüzde bağlanma seçenekleri de belirlenebilir. Bu alanda Transport Protocol (Transfer Protokol) ve Default mount type (varsayılan bağlama türü) ayarları yapılabilir.
- Daha sonra File Permissions (Dosya İzinleri) kısmında NFS paylaşımında Windows İstemcisi tarafından oluşturulacak dosyaların varsayılan izin yapısı belirlenebilir.
NFS Paylaşımına Root Yetkileriyle Erişmek
UNIX tabanlı NFS paylaşımlarına erişim için UNIX tabanlı kullanıcı ve grup kimlikleri gereklidir. Windows kullanıcı ve grup kimlikleri ile UNIX kullanıcı ve grup kimlikleri aynı değildir. NFS ile paylaşılan kaynaklara Windows İstemci tarafından root haklarıyla erişim sağlamak için yapılacak ayarlar aşağıda belirtilmiştir. Bu ayarlar yapılmadığı taktirde NFS İstemcisi, NFS kaynaklarına anonim ulaşmaya çalışacaktır. NFS sunucuları genellikle anonim erişimleri sınırlar veya erişime izin vermez.
- Start düğmesinden arama çubuğuna regedit (kayıt defteri) yazılır.
- Regedit arayüzünden HKEY_LOCAL_MACHINE -> SOFTWARE -> MICROSOFT -> ClientForNFS -> CurrentVersion -> Default alanına gelinir. Bu alanda sağ tıklanıp New (Yeni) seçeneğinden DWORD Value (DWORD Değeri) kısmı tıklanır.
- Bu alanda AnonymousUid ve AnonymousGid isimli iki key (anaktar) yazılır ve değerleri sıfır (root izinleri alabilmesi için) olarak atanır.
Bu ayarlar yapıldıktan sonra NFS servisini yeniden başlatmak gerekir. nfsadmin client stop komutu ile NFS servisi kapatılıp nfsadmin client start yazılarak NFS servisi tekrar başlatılır.
NFS İstemcisini UNIX kaynaklı paylaşıma bağlamak için komut satırında mount komutu kullanılır. Paylaşımın bulunduğu sunucunun IP (Internet Protocol – İnternet Protokolü) adresi ve paylaşımın yeri yazılır. En son olarak bağlanılacak sürücünün harfi atanır.
Bu komut çalıştırıldıktan sonra yerel makinede NFS paylaşımı aşağıdaki gibi gözükecektir.
